Insulinooporność a leczenie niepłodności

Definicja insulinooporności (IO) brzmi bardzo prosto… To zmniejszenie wrażliwości tkanek: tłuszczowej, mięśniowej oraz wątroby na insulinę. Ale niestety tylko definicja jest taka łatwa. Diagnostyka, leczenie i konieczna dożywotnia zmiana stylu życia są już bardziej skomplikowane i wymagające samodyscypliny.

W prawidłowych warunkach insulina trafia do komórek tak, jak klucz do zamka. Gdy klucz pasuje­ - drzwi zostają otwarte. Problem insulinooporności polega na tym, że „klucz” przestaje pasować. W konsekwencji organizm „nie radzi” sobie z insuliną produkowaną przez trzustkę - insulina nie może dotrzeć do komórki docelowej.

Kiedy zatem kobiety mogą podejrzewać problem zaburzeń gospodarki węglowodanowej? Jakie są najczęstsze objawy?

Bardzo charakterystycznym symptomem jest duża senność po posiłku - szczególnie po posiłku bogatym w węglowodany, nagła chęć zjedzenia czegoś słodkiego, ciągłe zmęczenie. Często jedynym objawem mogą być zaburzenia koncentracji, które przez długi czas mogą być zrzucane na stres w pracy czy przemęczenie.

Jeśli którykolwiek z wymienionych objawów jest niepokojący, należy się udać po pomoc do lekarza. Zostaną zlecone badania krwi, które będą miały na celu potwierdzenie, tudzież wykluczenie IO. Ważnym aspektem jest przygotowanie do badań. Wszystkie badania pobierane są z krwi, pacjent bezwzględnie powinien być na czczo, żeby otrzymany wynik i jego interpretacja mogły być wiarygodne.

Zalecenia

Z pewnością przy potwierdzeniu diagnozy zostanie zalecona zmiana stylu życia. Mam na myśli zwiększenie aktywności fizycznej do ok. 30 min dziennie. Nie musi to być bardzo intensywny wysiłek, wystarczy szybki marsz, czy np. bardzo popularny szczególnie w krajach skandynawskich nordic walking lub zmiana komunikacji miejskiej na miejski… ale rower.

Bardzo ważne jest również, aby dokładnie przyjrzeć się naszej diecie. W tej kwestii warto poprosić o pomoc dietetyka, aby ustalił dietę o niskim indeksie glikemicznym, indywidualnie zbilansowaną kalorycznie, prostą w przygotowaniu, bo wiadomo, że tempo życia, obowiązki i praca nie pozwolą większości z nas spędzić całego dnia przygotowując posiłki. W przypadku nadwagi/ otyłości dodatkowo warto zadbać o normalizację wagi ciała. Utrata kilogramów powinna być odpowiednio zaplanowana i rozłożona w czasie. Radykalne diety z szybkim efektem ubytku masy ciała, czy diety eliminacyjne w perspektywie długodystansowej maja wręcz odwrotny efekt.

Farmakoterapia

Często sama zmiana stylu życia i aktywności jest wystarczająca, aby unormalizować parametry glikemii i poziom insuliny. Jeśli jednak okaże się, że mimo starań, marszospacerów, dalekich tras rowerowych i zbilansowanej diety w badaniach kontrolnych wyniki są niesatysfakcjonujące, należy wdrożyć farmakoterapię.

Lekiem pierwszego rzutu jest metformina. Jest to preparat doustny hipoglikemizujący, czyli mówiąc ogólnie obniżający poziom cukru we krwi.

A czy insulinooporność może mieć wpływ na problemy z zajściem w ciąże?

Niestety tak. Dlatego starając się o ciążę, bardzo ważne jest, aby gospodarka węglowodanowa była dobrze kontrolowana.

Zaburzenia o charakterze IO często przyczyniają się do cykli bezowulacyjnych, co w oczywisty sposób uniemożliwia zapłodnienie. Pocieszający jest fakt, że jajeczkowanie może samoistnie powrócić w następstwie zastosowania  zmiany stylu życia: odpowiednia dieta, redukcja masy ciała, sport.

Ale pamiętajmy!!! Jeśli pacjentka do tej pory miała cykle bezowulacyjne i insulinooporność, wdrożyła zmianę stylu życia, zrzuciła zbędne kilogramy, regularnie uprawia sport i owulacje powróciły, takie postępowanie należy utrzymać, w przeciwnym razie wrócimy do punktu wyjścia.

Jeśli natomiast mimo uczciwego stosowania się do zaleceń lekarskich oraz dietetyka, utrzymują się cykle bezowulacyjne a pacjentka aktualnie planuje potomstwo, w medycynie wspomaganego rozrodu są możliwości stymulowania owulacji. Należy zgłosić się do lekarza Kliniki Leczenia Niepłodności w celu konsultacji i doboru indywidualnej drogi postępowania, aby zakończyła się sukcesem w postaci ciąży.

Przed rozpoczęciem starań o dziecko dobrze wykonać jest komplet podstawowych badań i w razie niewłaściwych wyników od razu podjąć leczenie.

lek. Anna Trybus – Krawczuk, specjalista ginekologii i położnictwa