Wiedza

Co to znaczy „in vitro”?

Metoda zapłodnienia pozaustrojowego to najbardziej zaawansowany sposób leczenia niepłodności. Dla wielu par jest to jedyna szansa na uzyskanie ciąży. Warto dowiedzieć się, czy to znaczy „in vitro” i na czym dokładnie polega ta metoda leczenia.

Co to znaczy "in vitro"? 

Termin naukowy in vitro, oznaczający „w szkle”, stosuje się w odniesieniu do eksperymentów, badań czy procedur, które są przeprowadzane poza organizmem żywym, najczęściej w sztucznej przestrzeni laboratoryjnej. Przykłady obejmują hodowlę komórkową czy różnego typu doświadczenia przeprowadzane poza organizmem. Należy mieć świadomość, że termin ten stosowany jest nie tylko w kontekście leczenia niepłodności, ale jest to popularny termin medyczny. 

Przeciwieństwem są badania in vivo, które polegają na przeprowadzaniu obserwacji czy eksperymentów bezpośrednio na organizmach – nie tylko ludzkich, ale też zwierzęcych czy roślinnych. 

Jeśli chodzi o sam skrót "IVF", jest to skrócony zapis anglojęzycznego terminu "in vitro fertilization" czyli zapłodnienia in vitro. Do samego zapłodnienia dochodzi bowiem pozaustrojowo, czyli poza organizmem kobiety – stąd taka nazwa tej metody leczenia niepłodności. 

Metoda in vitro – na czym polega? 

Metoda in vitro to bez wątpienia najbardziej zaawansowany, a zarazem najskuteczniejszy sposób leczenia niepłodności. Procedura ta składa się z kilku kluczowych etapów. Zanim jednak para zostanie zakwalifikowana do leczenia metodą in vitro, musi odbyć niezbędne konsultacje medyczne, a także wykonać potrzebne badania. Jeśli lekarz prowadzący zadecyduje, że jest to najlepsza metoda na uzyskanie ciąży u danej pary, zaczyna ona przygotowania do kolejnych etapów. 

Stymulacja owulacji

Jednym z najważniejszych etapów procedury in vitro jest stymulacja owulacji u kobiety. Celem tego etapu jest sprawienie, aby w jajnikach dojrzało kilka lub kilkanaście komórek jajowych. W trakcie stymulacji kobieta przyjmuje odpowiednie leki, najczęściej w formie zastrzyków podskórnych. Co kilka dni odbywają się badania poziomu hormonów i badanie USG. Pozwalają one na monitorowanie, czy pęcherzyki wzrastają w sposób prawidłowy i czy ich liczba jest satysfakcjonująca. 

Pobranie komórek jajowych

Kiedy komórki są już dojrzałe, następuje kolejny ważny etap – punkcja. Jest to trwający kilkanaście minut zabieg, który wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Lekarz pobiera płyn pęcherzykowy z pęcherzyków jajnikowych. Następnie są one przekazywane do laboratorium, gdzie sprawdzany jest stopień dojrzałości komórek jajowych i to, czy nadają się do zapłodnienia. 

W tym samym czasie partner kobiety oddaje nasienie. Poddawane jest ono odpowiedniemu przygotowaniu. Wyselekcjonowane są plemniki, które wykorzystywane są do zapłodnienia pobranych komórek jajowych. 

Hodowla zarodków

Po zapłodnieniu komórek jajowych nasieniem partnera następuje niezwykle ekscytujący moment, jakim jest hodowla zarodków. Co istotne, u kobiet przed 35. rokiem życia na ogół zapładnia się 6 komórek jajowych. Z kolei kobiet po 35 roku życia na ogół zapładnia się wszystkie komórki. To właśnie ten etap, który następuje "na szkle" – to w laboratorium mają miejsce pierwsze podziały komórkowe i tworzy się nowe życie. 

W zależności od decyzji lekarza, zarodki mogą być hodowane do trzeciej lub do piątej doby. W niektórych przypadkach hodowla przedłużana jest do szóstej lub siódmej doby, jeżeli zarodek rozwija się nieco wolniej, ale nadal ma szanse na osiągnięcie stadium blastocysty. 

Transfer zarodka do macicy

Jeśli chodzi o transfer zarodka, może on być wykonany na kilka dni po punkcji. Jest to tzw. transfer świeży. To, czy jego wykonanie będzie możliwe, uzależnione jest od przebiegu stymulacji owulacji oraz od kondycji kobiety po punkcji. 

Inna możliwość to zamrożenie uzyskanych zarodków. Pozwala ona na wykonanie transferu w późniejszym terminie. Decyzję o tym, czy wykonany zostanie transfer świeży czy mrożony, także podejmuje lekarz. 

Sam transfer zarodka trwa około 10-15 minut. Zabieg wykonywany jest bez znieczulenia. Po tym czasie następuje kolejny ważny etap, jakim jest oczekiwanie na możliwość wykonania testu ciążowego. 

In vitro – szanse na zajście w ciążę są bardzo duże

Wiele par, zmagających się z trudnościami z zajściem w ciążę, zastanawia się nad skutecznością in vitro. Przede wszystkim warto dowiedzieć się, co to znaczy "in vitro" i na czym dokładnie polega ta metoda leczenia. 

Czynników, które mogą mieć wpływ na jej skuteczność, jest mnóstwo – od wieku kobiety, poprzez parametry nasienia i reakcję organizmu na stymulację, tryb życia każdego z partnerów, czy wykonywany zawód. Najważniejsza informacja jest jednak taka, że skuteczność pierwszego transferu sięga nawet 40 proc. – a to naprawdę bardzo dużo!

Konsultacja merytoryczna:
Author photo

mgr Aneta Macur

Starszy embriolog kliniczny ESHRE, Koordynator ds. rozwoju w laboratoriach embriologicznych Grupy Medycznej Parens
Więcej artykułów

Dowiedz się więcej czytając nasze artykuły

Czym jest poronienie zagrażające? Co robić i jakie są jego objawy?

13/12/2024
Co to jest poronienie zagrażające? Poronienie zagrażające to stan, w którym występują objawy sugerujące możliwość utraty ciąży, ale ciąża nadal trwa, a rozwój płodu może przebiegać prawidłowo. Diagnozuje się go najczęściej w pierwszym trymestrze ciąży, gdy ryzyko poronienia jest największe.  W przypadku poronienia zagrażającego, w odróżnieniu od poronienia w toku, szyjka macicy pozostaje zamknięta, co […]

Jakie badania po poronieniu? To warto wiedzieć

09/12/2024
Dlaczego warto wykonać badania po poronieniu? Jedno poronienie, szczególnie w pierwszym trymestrze, może być wynikiem naturalnych procesów organizmu, takich jak nieprawidłowości genetyczne zarodka. W takich przypadkach szczegółowa diagnostyka może nie być jeszcze konieczna. Jednak jeśli poronienia się powtarzają, to wskazane jest przeprowadzenie badań w celu wykrycia potencjalnych przyczyn. Odpowiednia diagnostyka pomaga zrozumieć, dlaczego doszło do […]
Zarządzaj plikami cookies