Profilaktyka

Zabezpieczenie płodności u kobiet – Oncofertility

Zachowanie płodności pozwoli cieszyć się wymarzonym rodzicielstwem w odpowiednim dla Was czasie. Warto o tym pomyśleć kiedy pojawią się przesłanki mogące przyczynić się do problemów z płodnością w przyszłości.

Widmo utraty płodności może być wynikiem:

  • schorzeń (na przykład postępującą endometriozą)
  • zaplanowanym leczeniem (onkologicznym)
  • wiekiem – płodność spada też znacząco u kobiet po 35. roku życia. Gdy sytuacja osobista w danej chwili nie pozwala na urodzenie dziecka, istnieje możliwość bezpiecznego odłożenia macierzyństwa w czasie.

Jakie są możliwości zabezpieczenia płodności?

  1. W przypadku kobiet najprostszą metodą zabezpieczenia płodności jest pobranie i zamrożenie komórek jajowych. Zamrożone komórki jajowe mogą być przechowywane przez lata od ich pobrania, następnie rozmrożone, zapłodnione z wykorzystaniem technik wspomaganego rozrodu i wykorzystane do uzyskania ciąży. Jednym z ograniczeń tej metody jest czas. W przypadku Pacjentek, które powinny niezwłocznie rozpocząć terapię leczenia nowotworu, nie ma czasu na przeprowadzenie stymulacji hormonalnej potrzebnej do uzyskania komórek. Metody nie stosuje się również w przypadku nowotworów, które wykluczają zastosowanie stymulacji.
  2. Kiedy zamrożenie komórek jajowych nie jest możliwe, drugą opcją jest mrożenie tkanki jajnikowej. Tę metodę stosuje się zarówno w przypadku Pacjentek zmagających się z chorobą nowotworową, jak również u dziewczynek przed okresem dojrzewania, u których jajniki nie podjęły jeszcze właściwej aktywności. Rozmrożoną zdrową tkankę jajnikową można z powrotem wszczepić Pacjentce już po wyleczeniu z choroby nowotworowej lub po osiągnięciu przez nią dojrzałości płciowej. Wszczepione fragmenty jajnika podejmują swoją czynność tylko przez pewien czas, dlatego decyzja o ich rozmrożeniu powinna być podjęta dopiero wtedy, gdy Pacjentka decyduje się na dziecko. Należy dodać, że u części kobiet, które poddają się temu zabiegowi, może dojść do naturalnego zajścia w ciążę, a u pozostałych niezbędne może okazać się zastosowania technik wspomaganego rozrodu.
  3. Ostatnią opcją zachowania płodności jest mrożenie zarodków. Ma ona zastosowanie w przypadku par pozostających we wspólnym pożyciu. Metoda ta nie jest rekomendowana, gdy czas podjęcia leczenia przez Pacjentkę jest ograniczony lub w przypadkach nowotworów, które wykluczają zastosowanie stymulacji hormonalnej.

Adopcja komórki dawczyni

W sytuacji kiedy pacjentka nie może uzyskać upragnionej ciąży z własnych komórek jajowych, możliwe jest skorzystanie z komórek jajowych anonimowej dawczyni.

In vitro z komórką dawczyni jest dla wielu kobiet ostatnią szansą na zajście w ciążę. Najczęściej korzysta się z zamrożonych metodą witryfikacji gamet. Dzięki zamrożonym komórkom jajowym znacznie skraca się czas oczekiwania biorczyni, chociaż możliwe jest także dawstwo świeżych, niezamrożonych komórek jajowych. Poprzez zastosowanie zabiegu in vitro z komórką dawczyni skuteczność starań o ciążę wzrasta nawet o kilkadziesiąt procent.

Kiedy warto rozważyć takie rozwiązanie?

  • przy przedwczesnej menopauzie
  • w przypadku obniżonej rezerwy jajnikowej
  • gdy pacjentka jest nosicielką choroby genetycznej uwarunkowanej rodzinnie
  • po kilku niepowodzeniach zabiegów IVF spowodowanych małą ilością komórek jajowych lub ich nieprawidłową jakością
  • przy wielokrotnych poronieniach

Zgodnie z prawem w Polsce dawstwo jest w pełni anonimowe, dlatego nie ma możliwości, aby Pacjenci poznali dane personalne dawczyni.

Kwalifikacja dawczyni

Kto może zostać dawczynią komórek jajowych?

  • Kobieta w wieku od 18 do 30 lat (zakres wieku może się nieznacznie wahać w różnych bankach oocytów);
  • w danym momencie nie karmiąca piersią;
  • brak nałogów;
  • brak chorób dziedzicznych;
  • wskaźnik masy ciała w granicach normy;
  • posiadanie jednego lub więcej zdrowych dzieci jest pożądanym, choć nie zawsze stosowanym kryterium dodatkowym.

Obowiązkowe badania dawczyń w Polsce

Każda kobieta, która chce zostać dawczynią komórek jajowych w Polsce, musi przejść serię badań. Wykaz podstawowych badań, którym musi poddać się kandydatka do dawstwa niepartnerskiego zawiera załącznik do ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ZDROWIA z dnia 23 października 2015 r. w sprawie wymagań zdrowotnych dla kandydata na dawcę komórek rozrodczych w celu dawstwa partnerskiego i dawstwa innego niż partnerskie oraz dla biorczyni komórek rozrodczych i zarodków oraz szczegółowych warunków pobierania komórek rozrodczych w celu zastosowania w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji.

Badanie Norma / Uwagi
Anty-HIV-1,2 Negatywny
W przypadku dodatniego lub niedostępnego wyniku zarodki są przechowywane osobno.
HBsAg; Anty-HBc
Anty-HCV-Ab
VDRL
Badanie na obecność przeciwciał HTLV-I Negatywny
Badaniu poddaje się kandydatów na dawców pochodzących z obszarów o wysokiej zachorowalności lub których partnerzy seksualni bądź rodzice pochodzą z takich obszarów.
Badania antygenów RhD Negatywny
Wykonanie badania jest uzależnione od danych pozyskanych w wywiadzie medycznym lub historii choroby lub właściwości oddawanych komórek.
Badania w kierunku malarii, wirusa CMV, pierwotniaka T. cruzi Negatywny
Wykonanie badania jest uzależnione od odbywanych przez dawcę podróży i możliwości jego narażenia oraz właściwości oddawanych tkanek i komórek.
Genetyczne badania przesiewowe pod kątem mutacji autosomalnych
genów recesywnych
Negatywny
Badanie mutacji genów recesywnych, o których wiadomo, zgodnie
z międzynarodowymi dowodami naukowymi, że występują w grupie
etnicznej dawcy oraz ocena ryzyka przeniesienia chorób dziedzicznych,
o których wiadomo, że występują w danej rodzinie.

 

Jak to jest w innych krajach?

Obowiązkowe badania dawczyń na Ukrainie

Każda kobieta, która chce zostać dawczynią komórek jajowych na Ukrainie, musi przejść serię badań zgodnie z rozporządzeniem MOZ nr 787 z 09.09.2013 roku:

  • Konsultacja ginekologa;
  • Konsultacja z terapeutą;
  • Badanie ginekologiczne;
  • Badanie ultrasonograficzne narządów miednicy;
  • Określenie grupy krwi i czynnika Rh;
  • Badania krwi na kiłę, HIV, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C;
  • Ogólne i biochemiczne badanie krwi;
  • Badanie krzepnięcia krwi;
  • Badanie hormonalne krwi: hormon antymullerowski (AMH), prolaktyna (PRL), folikulotropina (FSH), luteotropina (LH), progesteron (P), estradiol (E2);
  • Badanie krwi i HTT (Hormon tyreotropowy);
  • Ogólna analiza moczu;
  • Badanie cytologiczne;
  • Wymaz z pochwy;
  • Badanie kariotypu;
  • Badanie krwi pod kątem mutacji genu mukowiscydozy;
  • Badanie TORCH (Ig G i Ig M).

Podczas okresu stymulacji jajników i przygotowania do pobrania oocytów dawczyni jest pod kontrolą lekarza prowadzącego. W okresie dojrzewania oocytów kobieta nie może pić alkoholu, ani palić, musi również ograniczyć aktywność fizyczną. Dawczyni musi przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza, diety oraz przyjmowania witamin. Nie może też stosować żadnych dodatkowych leków bez zgody lekarza.

Przebieg in vitro z komórką jajową dawczyni

Kwalifikacja biorczyni

Wybór anonimowej dawczyni

Wybór dawczyni dokonywany jest zgodnie z cechami fenotypowymi biorców.
Wybierając dawczynię komórek bierze się pod uwagę:

  • rasę,
  • masę ciała,
  • kolor oczu,
  • kolor włosów,
  • skręt włosa,
  • budowę ciała, grupę krwi,
  • inne informacje zawarte w profilu dawczyni.

Przygotowanie biorczyni do transferu zarodka

Podanie zarodków może nastąpić podczas naturalnego lub stymulowanego hormonalnie cyklu Pacjentki. Przygotowanie błony śluzowej macicy (endometrium), w której zagnieżdża się zarodek, polega na naśladowaniu cyklu naturalnego poprzez podawanie estradiolu i progesteronu.

Zapłodnienie in vitro

W określonym momencie procedury partner zostaje poproszony o oddanie nasienia w celu wykonania zabiegu zapłodnienia pozaustrojowego na komórkach dawczyni. Istnieje także możliwość wcześniejszego zamrożenia nasienia i wykorzystania go w procedurze in vitro. W laboratorium komórki jajowe są łączone z plemnikami partnera pacjentki. Powstałe w ten sposób zarodki zostają umieszczone w inkubatorze, w którym mają odpowiednie warunki do rozwoju. Rozwój zarodków obserwowany jest przez okres od 2 do 7 dni.

Transfer

W zależności od wskazań oraz sytuacji medycznej Pacjentki do transferu wybiera się 1 lub 2 zarodki. Zabieg polega na wprowadzeniu zarodka za pomocą cienkiego cewnika (kateteru) bezpośrednio do jamy macicy.
Jeżeli w procesie zapłodnienia doszło do powstania większej liczby zarodków, są one zamrażane i wykorzystane w późniejszym okresie.

Test ciążowy

Pacjentka, zgodnie z zaleceniami, powinna wykonać test betaHCG z krwi w określonym dniu po transferze (w przypadku transferu blastocysty – w 9. dniu).

Zarządzaj plikami cookies