Diagnostyka genetyczna
W diagnostyce pary starającej się o ciążę ważną rolę odgrywa poradnictwo i diagnostyka genetyczna.
Głównymi wskazaniami do wdrożenia diagnostyki genetycznej są m.in.:
- poronienia nawracające (dwa lub więcej)
- ciąże obumarłe
- występowanie chorób genetycznych w rodzinie
- wiek pacjentki powyżej 35. r.ż.
- urodzenie dziecka z wadą genetyczną
- nieudane podejścia do zabiegu IVF (nieudane transfery zarodków)
- u mężczyzny koncentracja plemników poniżej 5 mln/ml
Wśród genetycznych przyczyn niepłodności najczęściej występują aberracje chromosomowe w zarodkach. Wady genetyczne u niepłodnej pary zdarzają się rzadko, jednak nawet jeśli wyniki są prawidłowe, nie można wykluczyć występowania mutacji w gametach (komórkach jajowych i plemnikach).
W celu diagnostyki genetycznej Pacjentów stosuje się następujące badania:
Kariotyp
To unikalny zestaw wszystkich chromosomów, który stanowi charakterystyczną cechę każdego człowieka. Celem wykonania badania kariotypu jest sprawdzenie czy ilość i struktura chromosomów jest prawidłowa. Badanie wykonuje się z krwi i nie wymaga specjalnego przygotowania (najlepiej wykonać w godzinach porannych i nie trzeba być na czczo). Wynik badania jest ważny dożywotnio, ponieważ nie ulega zmianie w ciągu życia.
Wszelkie nieprawidłowości w kariotypie mogą być powodem chorób genetycznych, a te mogą przyczyniać się do niepłodności lub nawet bezpłodności pary. Badanie to pozwala także wykluczyć przeniesienie wad genetycznych na potomstwo.
Do konsultacji genetycznej niezbędne są kariotypy kobiety i mężczyzny. Czas oczekiwania na wynik 4-6 tygodni.
CFTR
Mutacje w genie CFTR mogą być powodem występowania niepłodności u mężczyzn takich jak azoospermia obstrukcyjna (niedrożności przewodów nasiennych) lub wrodzony obustronny brak nasieniowodów (CBAVD). W przypadku, gdy obecność mutacji zostanie potwierdzona u mężczyzny, konieczne jest wykonanie takiego samego badania u partnerki. Wykluczenie mutacji u kobiety zmniejsza ryzyko urodzenia dziecka z mukowiscydozą. Czas oczekiwania na wynik to 4-6 tygodni.
AZF
To zespół genów, ulokowany na chromosomie Y, na jego długim ramieniu, który jest bardzo istotny dla męskiej płodności. Ocena mikrodelecji w regionie AZF chromosomu Y u mężczyzn jest zalecana w przypadku, gdy koncentracja plemników jest mniejsza niż 5 mln/ml. Nawet drobne mutacje w obrębie rejonu AZF prowadzą do zaburzeń w produkcji plemników objawiającej się jako azoospermia lub oligozoospermia i są one dziedziczone w linii męskiej, a więc syn mężczyzny z mutacją AZF także będzie miał problemy z płodnością. Czas oczekiwania na wynik to 4-6 tygodni.
Badanie genetyczne zarodków (diagnostyka przedimplantacyjna) PGD/PGS
Diagnostyka przedimplantacyjna polega na badaniu materiału genetycznego zarodków powstałych w trakcie procedury in vitro
Wskazania:
- jeśli u któregoś z Pacjentów została zdiagnozowana mutacja genetyczna, możliwe jest zbadanie, czy zarodek odziedziczył tę mutację
- jeśli istnieją odpowiednie wskazania, zarodki mogą zostać poddane tzw. badaniu przesiewowemu, które wykaże duże wady chromosomowe, analogicznie do badania kariotypu
Dlaczego warto wykonać badanie?
- Zwiększenie szans na implantację (zagnieżdżenie) zarodka – transferowane są te zarodki, których badanie genetyczne wykazało największy potencjał rozwojowy oraz szansę implantacji
- Badanie wykazuje nieprawidłowości zarodków i zaburzenia genetyczne, które są najczęstszą przyczyną poronień. Transferując tylko te zarodki, które nie wykazały nieprawidłowości obniżamy znacznie ryzyko poronienia. To zwiększa znacznie szanse na prawidłowy rozwój ciąży
- Eliminacja ryzyka przeniesienia chorób genetycznych na dziecko
Każda decyzja o przeprowadzeniu diagnostyki PGD powinna być podjęta po uzyskaniu specjalistycznych konsultacji genetycznych. Celem konsultacji genetycznej przed PGD jest określenie ryzyka dla danej pary i dostosowanie odpowiedniej metody badania PGD, aby je wyeliminować lub zminimalizować.