Wiedza

Koenzym Q10 nie tylko przeciwko starzeniu skóry

clockKoenzym Q10 (inaczej ubichinon) większości kobiet kojarzy się ze składnikiem kremów przeciwzmarszczkowych. Wiemy, że jest antyoksydantem, wspomaga leczenie niewydolności krążenia, miażdżycy i posiada właściwości antynowotworowe. Okazuje się, jednak, że koenzym Q10 może mieć też istotne znaczenie w temacie płodności!

Wiek wpływa na pogorszenie wielu funkcji fizjologicznych. Jedną z pierwszych, które ulegają zaburzeniu u kobiet, jest płodność, która zaczyna się obniżać już po 32 r.ż., a jej spadek jest jeszcze bardziej gwałtowny po 37 r.ż. Co konkretnie oznacza określenie „pogarszająca się płodność”? Głównie chodzi o funkcjonowanie układu neuroendokrynnego, czyli wydzielanie odpowiednich hormonów, w określonym stężeniu w danej fazie cyklu, funkcjonowanie układu rozrodczego – macicy i jajników, ale przede wszystkim jakość  i ilość produkowanych komórek jajowych. Procesy starzenia wyzwalają serię molekularnych zmian, które prowadzą m.in. do błędów w rozdziale chromosomów i chromatyd w oocytach, w czasie ich dojrzewania. To dlatego u kobiet po 35 r.ż. wzrasta ryzyko chorób genetycznych u potomstwa. Tylko niektóre z mechanizmów, prowadzących do zaburzeń genetycznych, zostały poznane, jednak stan wiedzy naukowców nie pozwala jak dotąd na wdrożenie leczenia zapobiegającego tym zmianom.

Dojrzewanie oocytów przed owulacją obejmuje nie tylko zmiany na poziomie genetycznym, ale także epigenetycznymi i cytoplazmatycznym. Wszystkie te procesy wymagają energii, która jest wytwarzana przez mitochondria (struktury wewnątrz komórki, które są jej własnymi „elektrowniami”). Produkcja energii odbywa się dzięki transportowi elektronów na koenzym Q, w którym bierze udział wewnętrzna błona mitochondrium. Okazuje się, że poziom koenzymu Q w komórkach spada u osób po 30 r.ż. Istotna rola koenzymu Q w metabolizmie komórkowym, oraz jego spadek wraz z wiekiem, są zastanawiające z punktu widzenia powstrzymania procesów starzenia. Czy zatem uzupełnienie niedoborów tej substancji w organizmie, może poprawić funkcjonowanie mitochondriów i sprawić, że zaczną produkować więcej energii niezbędnej do prawidłowego rozwoju oocytu?

Aby sprawdzić wpływ suplementacji koenzymu Q10 (CoQ10) na płodność, naukowcy przeprowadzili szereg doświadczeń z wykorzystaniem modeli mysich. Okazało się, że przy podawaniu CoQ10 przez 12-16 tygodni, rezerwa jajnikowa spadła, ale w znacznie mniejszym stopniu, niż u osobników, którym nie podawano suplementu. Oocyty były zdolne do prawidłowego rozwoju, zaobserwowano mniejszy spadek puli mitochondriów, także dzięki prawdłowo funkcjonującym genom metabolizmu energetycznego. Mimo, że CoQ10 nie miał wpływu na ekspresję genów związanych z organizacją chromatyny, udowodniono, że dzięki suplementacji, wrzeciono podziałowe miało prawidłową strukturę, a więc spadła liczba zaburzeń genetycznych w powstałych komórkach jajowych. Nie wykazano wpływu przyjmowania CoQ10 na płodność u osobników młodych.

Wnioski z doświadczenia mogą mieć bezpośrednie znaczenie w leczeniu niepłodności u ludzi. Koncentracja koenzymu Q10 spada po 30 r.ż. , czyli mniej więcej w czasie, kiedy zaczyna się pogarszać płodność u kobiet. Zaobserwowano niski poziom CoQ10 w cytoplazmie komórek u kobiet, u których występowały spontaniczne poronienia. Także poziom CoQ10 w płynie pęcherzykowym koreluje z dojrzewaniem oocytów i późniejszym rozwojem zarodka w czasie procedur IVF. Autorzy sugerują, że suplementacja CoQ10 moglaby spowolnić utratę pęcherzyków jajnikowych z wiekiem, poprawić stan energetyczny mitochondriów i wpłynąć na zwiększenie szansy na ciążę u kobiet po 35 r.ż. Niezbędne są dalsze badania w tymi kierunku, gdyż biorąc pod uwagę różnice modelu mysiego i organizmu człowieka, nieznane są dawki i czas, przez jaki należałoby prowadzić suplementację. Inni naukowcy sugerują jednak, że ponieważ końcowe procesy dojrzewania oocytów zachodzą w ciągu 3-6 miesięcy, czas ten jest kluczowy dla ich rozwoju. Istotny wpływ czynników zewnętrznych tj. diety, stresu, środowiska – także należy wziąć pod uwagę w ciągu przynajmniej pół roku przed planowaną ciążą. Być może, mając na względzie powyższe doniesienia naukowe – warto przed podejściem do procedur rozrodu wspomaganego lub w czasie starania o dziecko w sposób naturalny, uzupełnić dietę w produkty zawierające koenzym Q10 tak, aby zwiększyć swoje szanse.

Literatura:

  1. Ben-Meir A, Burstein E, Borrego-Alvarez A, Chong J, Wong E et al. Coenzyme Q10 restores oocyte mitochondrial function and fertility during reproductive aging. Aging Cell 2015; 14:887-895.
  1. Meldrum DR. Examining the many potential reasons why euploid blastocyst do not always result in viable pregnancies 2016; Fertility and sterility 2016; 105(3):545-547.

 

Dowiedz się więcej czytając nasze artykuły

Zarządzaj plikami cookies